Εξυγίανση επιχειρήσεων

ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η εξυγίανση επιχειρήσεων αποτελεί συλλογική προπτωχευτική διαδικασία που αποσκοπεί στη διατήρηση, αναδιάρθρωση και ανόρθωση της επιχείρησης με την επικύρωση συμφωνίας υπό την προϋπόθεση ότι πληρούται η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών.
Η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών θεωρείται ότι πληρούται, αν κανείς από τους μη συναινούντες πιστωτές δεν βρεθεί, βάσει της συμφωνίας εξυγίανσης, σε χειρότερη θέση από τη θέση που θα βρισκόταν σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη.
Πεδίο εφαρμογής
Αίτηση για να αιτηθεί την επικύρωση της συνυποβαλλόμενης συμφωνίας εξυγίανσης μπορεί να υποβάλει κάθε πρόσωπο το οποίο:
Α) ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα,
Β) έχει κέντρο κύριων συμφερόντων στην Ελλάδα και
Γ) βρίσκεται σε παρούσα ή επαπειλούμενη αδυναμία εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεών του κατά τρόπο γενικό.
Μπορεί όμως να υποβάλει αίτηση και όταν δεν συντρέχει παρούσα ή επαπειλούμενη αδυναμία αρκεί να υφίσταται απλώς πιθανότητα αφερεγγυότητας, η οποία δύναται να αρθεί με τη διαδικασία αυτή.
Αρμόδιο δικαστήριο
Είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των κυρίων συμφερόντων του.
Συμφωνία εξυγίανσης και απαιτούμενη πλειοψηφία πιστωτών
Προκειμένου να επικυρωθεί συμφωνία εξυγίανσης πρέπει:
α) να παρασχεθεί συναίνεση από τον οφειλέτη και β) από πιστωτές του που εκπροσωπούν αφενός περισσότερο από το 50% των απαιτήσεών που έχουν ειδικό προνόμιο και αφετέρου περισσότερο από το 50% των λοιπών απαιτήσεων όσων θίγονται από τη συμφωνία εξυγίανσης.
Θεωρείται ότι δεν θίγεται η απαίτηση ενός πιστωτή όταν δεν επηρεάζεται η νομική κατάσταση που είχε πριν από την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης.
Είναι δυνατή όμως η επικύρωση συμφωνίας χωρίς τη σύμπραξη του οφειλέτη στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Α) εφόσον ο οφειλέτης βρίσκεται, κατά το χρόνο της σύναψης της συμφωνίας, σε παύση πληρωμών ή
Β) αν πρόκειται για κεφαλαιουχική εταιρεία, εφόσον το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων του οφειλέτη καταστεί κατώτερο του 1/10 του μετοχικού κεφαλαίου και δεν αποκατασταθεί τουλάχιστον στο ποσοστό αυτό εντός της διαχειριστικής χρήσης που ακολουθεί την ημερομηνία αναφοράς του ετήσιου ισολογισμού στον οποίο διαπιστώνεται ότι συνέτρεξε η περίπτωση αυτή, ή
Γ) αν ο οφειλέτης δεν έχει υποβάλλει οικονομικές καταστάσεις 2 τουλάχιστον διαδοχικών διαχειριστικών χρήσεων ή
Δ) αν πρόκειται για εταιρεία περιορισμένης ευθύνης συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 2 του άρθρου 45 του ν. 3190/1995.
Συμμετοχή Δημοσίου
Το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δημόσιες επιχειρήσεις και ΦΚΑ συναινούν στη σύναψη συμφωνίας εξυγίανσης υπογράφοντας με τους ίδιους όρους και κριτήρια με τα οποία θα συναινούσε ιδιώτης πιστωτής ακόμα και αν το Δημόσιο παραιτείται από προνόμια, εξασφαλίσεις ενοχικής και εμπράγματης φύσεως, ένδικα μέσα και βοηθήματα.
Δεν συναινεί όμως σε περίπτωση που θα περιερχόταν σε χειρότερη θέση από την θέση στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση πτώχευσης.
Το Δημόσιο θεωρείται ότι συναινεί, ακόμα και αν δεν την υπογράφει, σε κάθε περίπτωση που πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
Α) η βεβαιωμένη βασική οφειλή του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα 15.000.000 ευρώ.
Β) σύμφωνα με την έκθεση του εμπειρογνώμονα το Δημόσιο δεν θα περιέλθει σε χειρότερη θέση από την θέση στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση πτώχευσης και
Γ) σύμφωνα με την έκθεση του εμπειρογνώμονα οι βεβαιωμένες απαιτήσεις του συνόλου των προσώπων και φορέων του Δημοσίου είναι ως ποσό μικρότερο από το σύνολο των απαιτήσεων των ιδιωτών πιστωτών.
Περιεχόμενο της συμφωνίας εξυγίανσης
Η συμφωνία δύναται να έχει ως αντικείμενο οποιαδήποτε ρύθμιση του ενεργητικού και του παθητικού του οφειλέτη και ιδίως:
α) Τη μεταβολή των όρων των υποχρεώσεων του οφειλέτη χωρίς περιορισμό, συμπεριλαμβανομένων και τρεχουσών ή συναφθεισών ρυθμίσεων του Δημοσίου ή ΦΚΑ. (μεταβολή χρόνου εκπλήρωσης των απαιτήσεων, μεταβολή επιτοκίου κλπ).
β) Την κεφαλαιοποίηση υποχρεώσεων του οφειλέτη με την έκδοση μετοχών κάθε είδους ή κατά περίπτωση εταιρικών μεριδίων.
Γ) Τη ρύθμιση των σχέσεων των πιστωτών μεταξύ τους μετά την επικύρωση της συμφωνίας. Ενδεικτικά, να προβλέπει ότι μία κατηγορία πιστωτών δεν δύναται να ζητήσει την αποπληρωμή των απαιτήσεων προς αυτή πριν την πλήρη ικανοποίηση μιας άλλης, να ρυθμίζει θέματα διοίκησης μετά την κεφαλαιοποίηση απαιτήσεων των πιστωτών κλπ).
δ) Τη μείωση των απαιτήσεων των πιστωτών
ε) Την εκποίηση επί μέρους περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη
στ) Την ανάθεση της διαχείρισης του οφειλέτη σε τρίτο με βάση οποιαδήποτε έννομη σχέση περιλαμβανομένης ενδεικτικά της εκμίσθωσης ή της σύμβασης διαχείρισης.
ζ) Τη μεταβίβαση του συνόλου ή μέρους της επιχείρησης του οφειλέτη σε τρίτο ή σε εταιρεία των πιστωτών (άρθρο 64)
η) Την αναστολή ατομικών και συλλογικών διώξεων των πιστωτών για ορισμένο διάστημα μετά την επικύρωση της συμφωνίας.
Θ) Τη λήψη από τον οφειλέτη ή από φορέα στον οποίο μεταβιβάζεται επιχειρηματική δραστηριότητα του οφειλέτη ενδιάμεσης ή νέας χρηματοδότησης.
Ι) Τον διορισμό προσώπου που θα επιβλέπει την εκτέλεση των όρων της συμφωνίας.
ια) Την καταβολή συμπληρωματικών ποσών προς εξόφληση απαιτήσεων σε περίπτωση βελτίωσης της οικονομικής θέσης του οφειλέτη.
Η συμφωνία συνάπτεται με ιδιωτικό έγγραφο, εκτός αν οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνονται με αυτή απαιτούν τη σύνταξη δημοσίου εγγράφου (πχ. Τροποποίηση καταστατικού ΕΠΕ).
Η ισχύς της συμφωνίας εξυγίανσης τελεί υπό την προϋπόθεση της επικύρωσης της από το δικαστήριο, εκτός αν κατά τη βούληση των συμβαλλομένων το σύνολο ή μέρος των όρων της ισχύουν μεταξύ τους, και την επικύρωση κατά τις διατάξεις του κοινού δικαίου.
Η συμφωνία εξυγίανσης συνοδεύεται υποχρεωτικά α) από επιχειρηματικό σχέδιο με χρονική διάρκεια ίση με αυτή της συμφωνίας και β) από έκθεση εμπειρογνώμονα στην οποία εκτίθεται η γνώμη του ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων επικύρωσης της συμφωνίας.
Προληπτικά μέτρα πριν την κατάθεση
Δύναται να διαταχθούν, άπαξ, μετά από αίτηση του οφειλέτη ή πιστωτή, εφόσον προσκομίζεται έγγραφη δήλωση πιστωτών που εκπροσωπούν το 20% του συνόλου των απαιτήσεων ότι συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις.
Ισχύουν έως την κατάθεση της αίτησης επικύρωση, με ανώτερο όριο τους 4 μήνες.
Αποτελέσματα της επικύρωσης
Από την επικύρωση της η συμφωνία δεσμεύει το σύνολο των πιστωτών, οι απαιτήσεις των οποίων ρυθμίζονται από αυτή (ακόμα και δεν συμβάλλονται)
Η συμφωνία δύναται να ρυθμίσει απαιτήσεις που γεννώντα μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της επικυρωτικής απόφασης.
Τα δικαιώματα των πιστωτών κατά εγγυητών και συνοφειλετών καθώς και δικαιώματα σε περιουσιακά αντικείμενα τρίτων περιορίζονται στο ίδιο ποσό μόνο αν συμφωνεί ο πιστωτής. Ισχύει και για εγγυήσεις που παρέχονται από το Δημόσιο.
Με την επικύρωση:
Αίρεται αυδικαίως η απαγόρευση ή κώλυμα έκδοσης επιταγών
Αναστέλλεται η ποινική δίωξη για πλημμέλημα έκδοσης ακάλυπτης επιταγής, μη καταβολής χρεών στο Δημόσιο και καθυστέρησης καταβολής οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Οι ρυθμιζόμενες οφειλές προς Δημόσιο και ΦΚΑ καθίστανται ενήμερες και χορηγούνται βεβαιώσεις ενημερότητας.
Εφόσον προβλέπεται στη συμφωνία, αίρονται κατασχέσεις (και εις χείρας τρίτων).
Μπορεί να τροποποιηθεί η συμφωνία επικύρωσης;
Η επικυρωθείσα συμφωνία δύναται να τροποποιηθεί άπαξ με μεταγενέστερη συμφωνία όλων των συμβαλλόμενων μερών.
Το δικαστήριο επικυρώνει την τροποποιητική συμφωνία μόνον όταν συντρέχουν περιοριστικά και σωρευτικά τα ακόλουθα:
Η τροποποίηση αφορά τον χρόνο, τρόπο αποπληρωμής, είδος εκατέρωθεν παροχών ή ύψος προς αποπληρωμή απαιτήσεων
Δεν θίγεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης, της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών
Υποχρεωτικά προσκομίζεται έκθεση εμπειρογνώμονα